SSUK Basın Toplantısı, 21.10.2009, Ankara
- 21.10.2009, Resimli uyarılar hayat kurtarıyor!
- Sigara şirketleri hastalık ve ölüme neden olan bir ürünü güvenli, cazip ve çekici gösteren paket tasarımları yaparlar. Resimli uyarılar bu tasarıma müdahale ederek bu tasarımın amacını yok ederler. Günde bir paket sigara içen bir kişi sigara paketini, dolayısıyla üzerindeki tasarımları ve uyarıları gün içinde 7300 kez görür.
- Hala birçok insan sigaranın sağlık zararlarından habersizdir. Örneğin Çin’de, sigara içenlerin % 37’si sigaranın koroner kalp hastalığına neden olduğunu, sadece % 17’si inmeye neden olduğunu bilmektedir. 2004 yılında yapılan bir araştırmaya göre, hekimlerin % 95’i sigaranın akciğer kanserine neden olduğunu ve sadece % 66’sı kalp hastalığına neden olduğunu bilmektedir.
- Resimli sağlık uyarılarının sigara içenleri sigarayı bırakmaya özendirdiği kanıtlanmıştır. Brezilya’da sigara içenleri üçte ikisi (% 67) uyarıların sigarayı bırakma istediği uyandırdığını ifade etmişlerdir. Kanada’da sigara içenleri yarısına yakın kısmı (% 44) uyarıların sigarayı bırakma motivasyonlarını arttırdığını söylemiştir. Singapur’da sigara içenlerin dörtte birinden fazlası (% 28) uyarılar sayesinde daha az sigara içtiklerini beyan etmiştir. Tayland’da sigara içenlerin yarısına yakın kısmı (% 44) resimli uyarıların bir ay sonra sigarayı bırakma olasılığını “önemli oranda” arttırdığını ifade etmiştir.
- Resimli uyarıların, henüz sigara içmeye başlamamış ancak başlamayı düşünen kişilere de sigaranın çekiciliğini azalttığı kanıtlanmıştır.
- Resimli uyarılar tütün kullanımının zararları ve tehlikelerine ilişkin bilgiyi doğrudan verebilmektedir. Uyarıların etkisi anında ve duygusal düzeyde olmaktadır.
- Sigara endüstrisi resimli uyarıları asla istemezler ve bu girişimi baltalamak için her şeyi göze alabilmektedirler. Bunun nedeni resimli uyarıların sigara içicileri üzerinde çok etkin olmasıdır. Firmalar markalarının tanıtımını engelleyeceği, paketlerin üzerinde hazırlamış oldukları yazılı uyarıların değiştirilmesinin ayrı bir yük getireceği ve diğer ülkelerin örneklerini kullanarak itirazda bulunmaya çalışırlar. Bu örnekler, benzer kanunu uygulamakta olan her ülkede yaşanmıştır.
- Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne (DSÖ TKÇS) taraf olan ülkeler Sözleşme’nin 11’inci Maddesi’ni uygulamakla yükümlüdür. Bu Madde’ye göre taraf ülkeler paketlerin en az % 30’unda olmak üzere, % 50 veya daha fazlasında resimli uyarı koymakla yükümlüdürler. Taraf Ülkeler Konferansı 11’inci Madde Uygulama Rehberi’ni Kasım 2008’de kabul etmiştir.
- 11’inci Madde Uygulama Rehberi (ülkelerin uygulamakla yükümlü oldukları kurallar):
- Resimli uyarılar kullanın – tercihen en etkileyici olanlarını.
- Resimli uyarıları paketlerin tüm ana yüzlerinde ve üst kısmında kullanın.
- Resimli uyarıları mümkün olan en büyük boyda kullanın.
- Birden çok çeşitli resimli uyarı kullanın ve bunları zaman içinde yenileyin.
- Resimli uyarıların TÜM tütün ürünlerinin üzerinde yer almasını zorunlu hale getirin.
- Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi 11’inci Madde dahil olmak üzere Avrupa Birliği tarafından imzalanmış ve kabul edilmiştir. AB üye ülkelerinden arzu eden ülkenin paketin % 50’sinden fazlasını kaplayacak şekilde resimli uyarı koyması söz konusudur. AB direktifleri minimum standardı belirlemekte olup, daha yüksek standartlara imkan tanımaktadır. Bu konuda Avrupa Sigara İçmeyenler Birliği’nden Marijke Huydts şöyle demiştir: “Bazı AB ülkelerinin halihazırda var olan AB düzenlemesinin çok ilerisine giderek resimli uyarılar koydukları bir gerçektir. Bu konudaki AB düzenlemesi oldukça zayıftır ve en düşük standardı belirler.”
- Avustralya gibi ülkeler resimli uyarılar ile ilgili mevcut uygulamaların da ötesine giderek, tek tip sade paket uygulamasını yasama gündemine almaktadır.