Tütünle Mücadelede Türkiye Dünya Lideri Olabilir
SSUK, Yeşilay ve Sağlık Uzmanlarından Cumhurbaşkanı ve Başbakan’a Açık Mesaj:
Tütünle Mücadelede Türkiye Dünya Lideri Olabilir
Dünyanın yoksul ülkelerini sadece açlık tehdit etmiyor. Tütün salgını fakir ülkelerin açlıktan sonraki en büyük tehdidi. Çünkü fakir, eğitimsiz ve korumasız ülkeler, sigarayla mücadelede önlemlerini artıran gelişmiş ülkelerin yanında sigara endüstri için açık hedef haline geldi.
19-20 Eylül’de New York’ta yapılacak Birleşmiş Milletler(BM) Zirvesi’nde dünyada en önde gelen ölüm nedeni olan kanser, solunum ve kalp hastalıkları gibi tütün kaynaklı Bulaşıcı Olmayan Hastalıklarla ilgili uluslararası önlem paketleri masaya yatırılacak. Ancak masaya yatırılacak bu önlem paketleri de endüstrinin baskısıyla bir çok ülke tarafından yumuşatılmaya çalışılıyor.
Yeşilay ve Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK); 24 Ağustos Çarşamba günü Sepetçiler Kasrı’nda düzenlediği basın toplantısı ile Başbakan’ı, Eylül ayında katılacağı Birleşmiş Milletler Zirvesi’nde, dünyada en önde gelen ölüm nedenlerinin kaynağı olan ‘Sigara’ ile mücadele konusunda liderlik etmeye çağırdı. Tütün kontrolü konusunda son 5 yıldır lider ülke haline gelen Türkiye’nin, çokuluslu firmaların çıkarları nedeniyle sulandırılmaya çalışılan sağlık politikalarına damga vurması bekleniyor.
Son zamanlarda Afrika ve özellikle Somali’de yaşanan açlık gündemdeyken, insan eliyle yaratılan başka bir salgın olan ‘Tütün salgını ve getirdiği hastalıklar’ yine aynı ülkeleri tehdit etmeye devam ediyor. Çünkü gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sigaraya karşı alınan önlemler artıkça tehlike daha fakir ve korumasız ülkelere kayıyor. Düşük gelir seviyesinde, eğitimsiz ve sağlık önlemlerinden yoksun bu ülkeler tütün endüstrisinin açık hedefi haline geliyor.
Bilimsel çalışmalar tütün tarımı ile geçinen Afrika ülkelerinde, ülke yasalarının Dünya Sağlık Örgütü’nün “Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi” ile uyumlu olmaması için baskı yapıldığını gösteriyor. Endüstrinin ülkeleri gelir kaybına uğratacağı konusunda ikna etmek için lobi etkinlikleri yaptığı saptanıyor.
Bütün bunların yanında tütün endüstrisi uluslararası sağlık politikalarını da gevşetmek üzere lobi faaliyetlerine devam ediyor. BM bünyesinde bazı üye devletler ise tütün kaynaklı hastalıkları önleme ve ölümleri azaltma yolunda yapılan müzakereleri geciktirme ve zayıflatma girişimlerine alet oluyor. Bu doğrultuda kanser, diyabet, kalp-damar hastalığı ve kronik solunum hastalıkları gibi ‘Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar’ konusunda kaydedilen uluslararası politikalar büyük risk altına girdi.
Bu risk karşısında 170’ten fazla ülkeden 2000 kadar örgütün bir araya gelerek oluşturduğu Uluslararası STK Birliği 17 Ağustos 2011 günü bu konuda bir uyarı yayınladı ve “Acil Durum” çağrısı yaparak 19-20 Eylül tarihlerinde New York’ta ilk defa düzenlenecek olan BM Yüksek Düzey Toplantısı’na katılacak devlet elçilerinin dikkatini çekti.
Türkiye’de tütün kontrolü için çalışan Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi ve Yeşilay da 24 Ağustos günü yaptıkları basın toplantısı ile BM Zirvesi’ne katılacak Türkiye Cumhurbaşkanı ve Başbakanı’na çağrıda bulundu.
SSUK Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı yaptığı basın açıklamasında Başbakan’a şu sözlerle seslendi:
“Ülkemiz önderliğinizde son beş yılda Tütün Kontrolü konusunda büyük bir hamle yapmış ve uyguladığı politikalar ile dünya devletlerine öndelik etmiştir. 2004 yılında imzaladığımız “Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi” ve arkasından Dünya Sağlık Örgütünün “MPOWER” reçetesindeki başarımızla, en iyi performansı olan ülkeler arasında yer almış bulunmaktayız.
Bununla birlikte, açlık ve yoksullukla savaşan bir çok dünya ülkesinde büyük sigara firmaları halen kazanç aramakta ve onların bizim gibi kanunları olmasını engellemektedir. Ülkemizde gösterdiğiniz önderliğe, şimdi diğer ülkelerin de ihtiyacı vardır.
Siz değerli Başbakanımızdan
-Bulaşıcı olmayan hastalıklarda 2025 yılına kadar %25 azalma sağlayacak
-Kanser, Diyabet, Kalp ve Damar Hastalıkları ile Kronik Solunum Hastalıklarındaki salgını durduracak kesin bir takvim oluşturacak,
-Kesin, kanıta dayalı, hedef ve küresel ölçütler belirleyecek,
-Üst düzey hükümet ve Birleşmiş Milletler ajansları ve Sivil Toplum temsilcileri ile işbirliği içinde gelişmeyi izleyecek
metin ve sonuç hazırlanması için liderliğinizin gücünü esirgememenizi istriham ediyoruz.”
Yoksulların Tütün Kontrolu Karnesi Neden Zayıf?
1) Kapalı Alan Sigara İçme Yasakları: Dünya nüfusunun %11 ini oluşturan 31 ülkede tam kapsamlı kapalı alan sigara yasağı vardır. Sadece 2 düşük gelirli ülkede halk dumansız kapalı alan hakkına sahiptir. Düşük gelirli ülkelerin çoğu kapalı alanda sigara içme yasağı kanunlarına sahip değildir.
2) Sigara Bırakma Tedavisi: Dünya nüfusunun %14’ü devlet tarafından ödenen sigara bırakma tedavisinden yararlanabilmektedir. Bu şanslı 19 ülkenin hepsi orta-yüksek gelir düzeyindedir. Hiçbir düşük gelirli ülke halkına sigara bırakma tedavisi sağlayamamaktadır.
3) Sigara Paketi Uyarıları: Paketlerin üzerinde %50’den fazla resimli uyarı bulunması halkın içmeye başlamasını önemli derecede etkilemektedir. Dünya nüfusunun %15’i bu ideali yakalamış 19 ülkede yaşamaktadır. Ancak 3 düşük gelirli ülke bu koşulları sağlayabilmiştir.
4) Halk Eğitimi: Kitle iletişim araçlarından tütün kullanımı zararları dünya halkının %28’ine ulaşabilmektedir. Bu uygulamayı sağlayan 23 ülkenin ancak ikisi düşük gelir düzeyine sahiptir.
5) Tütün Reklamlarının Yasaklanması: Dünya nüfusunun %6’sı kapsamlı tütün ürünü yasakları olan 19 ülkede yaşamaktadır. Sadece 6 düşük gelir düzeyli ülkede bu yasaklar vardır.
6) Tütün Ürünü Vergileri: Tütün tüketiminin azaltılması için vergilerin ürün bedelinin %75’i üzerinde olması ve enflasyon ve gelir artışına göre düzenlenmesi gereklidir. Dünya nüfusunun %8’i doğru uygulanan vergi politikaları olan ülkelerde yaşamaktadır. Devlet gelirlerini arttıran ve tüketimi azaltarak sağlığı koruyan bu önlemi uygulayan 27 ülkeden sadece biri düşük gelir düzeyine sahiptir.
Daha detaylı bilgi için:
Base İletişim / Banu Erdi / 0212 352 92 62 / banu@baseiletisim.com
