Küresel Yetişkin Tütün Araştırması

Küresel Yetişkin Tütün Araştırması-2008TÜİK Haber Bülteni, 30.04.2009,

Küresel Yetişkin Tütün Araştırması, yetişkinlerin tütün ve tütün mamulü kullanma durumu konusunda bilgi elde etmek ve bu konuda karar alıcılara ve araştırmacılara veri kaynağı oluşturmak amacıyla uygulanmıştır. Araştırma, Dünya Sağlık Örgütü ve Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (Centers for Disease Control and Prevention, CDC) ile yapılan proje çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu projede, Türkiye ile birlikte 14 ülke yer almaktadır. Projeye katılan ülkelere ait ortak bir veritabanı oluşturulabilmesi amacıyla tüm ülkelerde kullanılmak üzere temel bir soru kağıdı geliştirilmiştir.

Bu araştırma ile tütün ve tütün mamüllerinin kullanımı, sigara dumanına maruz kalma durumu, tütün ve tütün kullanımını bırakma eğilimi, kişilerin medya ve sağlık uyarıları konusundaki bilgiler elde edilmiştir.

Bu haber bülteninde söz konusu araştırmadan elde edilen temel sonuçlara yer verilmiştir. Araştırmadan elde edilecek detaylı bilgiler, 2009 yılının ikinci yarısında yayın olarak kamuoyu ile paylaşılacaktır.

15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin tütün ve tütün mamulü kullanma oranı

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin % 31,3’ü her gün veya ara sıra tütün ve tütün mamullerini kullanmaktadır. Bu oran erkeklerde % 47,9 iken, kadınlarda % 15,2 olarak gözlenmiştir. Hayatları boyunca hiç tütün ve tütün mamulü kullanmadıklarını beyan edenlerin oranı ise % 52,8’dir. Hiç tütün ve tütün mamulü kullanmayanların cinsiyet dağılımına bakıldığında erkekler % 30, kadınlar ise % 74,8 olarak tahmin edilmiştir. Kentsel yerlerde, her gün veya ara sıra tütün ve tütün mamulü kullananların oranı % 33 iken, kırsal yerlerde % 27,2’dir. Hiç tütün ve tütün mamulü kullanmayanların oranı ise, kentte % 51 iken, kırda % 57,1 olarak tespit edilmiştir (Tablo 1).

Tütün ve tütün mamulü kullanımı en çok 25-34 ve 35-44 yaş grubunda yaygındır

Yaş grubuna göre tütün ve tütün mamulü kullananlar incelendiğinde en çok 25-34 (% 40,3) ve 35-44 (%39,6) yaş grubundaki bireyler her gün veya ara sıra tütün ve tütün mamulü kullandıklarını beyan etmişlerdir. Cinsiyet ayrımında ise 25-34 yaş grubunda erkeklerde bu oran % 58, kadınlarda ise % 22,4’tür. 35-44 yaş grubunda ise erkeklerde % 58,4 iken, kadınlarda % 20,5 olarak tahmin edilmiştir (Tablo 2).

Tütün ve tütün mamulünü kullanmayı bırakma eğilimi gençlerde daha yaygındır

Halen her gün veya ara sıra tütün ve tütün mamulü kullanan 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin son 12 ay içerisinde tütün ve tütün mamulü kullanmayı bırakmaya teşebbüs edenlerin yaş grubuna göre dağılımına bakıldığında, 15-24 yaş grubunda bırakmayı deneyenlerin oranı % 47,2 iken, 65 ve yukarı yaştaki bireylerde % 33,6 olarak tespit edilmiştir. Bu oran 15-24 yaş grubu için erkeklerde % 44,5 iken kadınlarda % 56,2, 65 ve yukarı yaştaki bireylerde ise erkeklerde % 36,1 iken kadınlarda % 16,3’tür (Tablo 3).

Tütün ve tütün mamulü kullanmayı bırakmayı planlayan bireylerin oranı (%)

    Bırakmayı planlama durumu
    Önümüzdeki 12 ay içinde bırakmayı planlıyorum Bırakmayı planlıyorum ama önümüzdeki
12 ay değil
Bırakmayı planlamıyorum Bilmiyor
TÜRKİYE Toplam 27,8 25,2 42,4 4,6
  Erkek 27,6 25,9 41,9 4,6
  Kadın 28,2 22,9 44,1 4,8
KENT Toplam 26,6 24,9 43,4 5,1
  Erkek 25,9 26,1 42,9 5,1
  Kadın 28,2 21,9 44,8 5,1
KIR Toplam 31,1 26,0 39,7 3,2
  Erkek 31,6 25,5 39,7 3,2
  Kadın 27,6 29,4 39,8 3,2



Şu anda tütün ve tütün mamülü kullanan 15 ve daha yukarı yaştaki bireylerin tütün ve tütün mamülü kullanmayı bırakma konusundaki eğilimlerine bakıldığında, bireylerin % 53’ü (% 27,8’i anket tarihinden itibaren 12 ay içerisinde planlayanlar, % 25,2’si ise 12 aydan sonraki bir tarihte bırakmayı planlayanlar) tütün ve tütün mamulü kullanmayı bırakmayı planladığını, % 42,4’ü ise bırakmayı planlamadığını ifade etmiştir. Kırsal yerlerdeki bireylerden tütün ve tütün mamulü kullanmayı bırakmayı planlayanların oranı % 57,1 iken kentsel yerlerde bu oran % 51,5’i olarak tahmin edilmiştir (Tablo 4).

Bireylerin % 94,5’i sigara paketleri üzerindeki uyarı işaretlerinin farkındadır

15 ve daha yukarı yaştaki tütün ve tütün mamulü kullananların % 94,5’i sigara paketleri üzerindeki uyarı işaretlerini fark ederken, tütün ve tütün mamulü kullanmayanlarda bu oran %74,6 olarak gözlemlenmiştir. 15-24 yaş grubundaki bireylerde tütün ve tütün mamulü kullanan ve kullanamayanlar arasındaki farkındalık birbirine yakın; sırası ile % 93,9 ve % 87’dir. Bunun aksine, 65 ve daha yukarı yaştaki bireylerde tütün ve tütün mamulü kullananlarda bu farkındalık % 86,4 iken tütün ve tütün mamulü kullanmayanlarda bu oran % 39,5’tir (Tablo 6).