‘Parasını el alır, dumanını yel alır’

 

Geçtiğimiz hafta 9 Şubat, ‘Dünya Sigarayı Bırakma Günü’ idi. Biraz gecikmeli olarak sigara ile yazımı sizlerle paylaşıyorum. Çünkü gündemde salgın olan grip ve çok önemli bir rahatsızlık olan astım hastalığı vardı ve ben bu hastalıklar hakkında sizlere bilgi vermeyi yeğledim. Çünkü sigara konusunda ne öneride bulunursak bulunalım kulak arkası yapıldığı kanısındayım. Bu kanıya varmamın en büyük nedeni yıllardır sigara üzerine defalarca yazı yazmama ve yazılmasına rağmen hiçbir şeyin değişmediği…

Değişmediğini nasıl mı söyleyebiliyorum.

Hala gençlerin elinde olan sigaralardan… Hala duraklarda yasak olmasına rağmen büyük bir zevkle tüttürülen sigaralardan… Hala yasak olmasına rağmen (ceza hiçe sayılarak) bir çok kapalı alanda içilebilen sigaralardan… Saysam da bitmez…

Araştırmalar, sigara tiryakilerinin yüzde 75-80’inin sigarayı bırakmayı istediklerini ve ortaya koyduğu halde içicilerin de bir o kadar olması düşündürücü. Bu kadar mı iradesiz bir toplumuz biz?

Yine de pes etmeyeceğim dedim ve tekrar bu konu ile ilgili yazmak istedim…

Neden mi… Çocuklarımız yüzünden…

Sigara yasağının ilk olumlu etkileri ülkemizde çok hızlı kendini göstermeye başlamıştı…

Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi bildirgesine göre 2009 Temmuz’da satılan sigara sayısı %15,7 azalmıştı.

Yani; bu oran ‘Sigara yasağının’ ilk olumlu sonucu idi. Bu sonuç gelecek için bir umuttu… 19 Temmuz itibariyle kapalı alanlarda, sigara yasağının genişletilmesi ciddi bir düşüşe neden olurken, sağlık açısından güzel gelişmeler yaşanmıştı…. Geçtiğimiz yılın Temmuz ayına göre, bu dönemlerde ki oran %5,4, bir öncesi aya göre %15,7 oranında azaldı… Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) verilerine göre, yasaktan sonra ülkemizde 89 milyon 478 bin paket daha az sigara içildi. Yani bu verilere göre sigara tüketiminde 90 milyon paket azalma oldu… Sanırım ‘Dumansız hava’ isteğimiz kısa bir dönemde gerçekleşecek diye sevinmiştim…

Önümüzde bulunmaz bir fırsat vardı… Tabiî ki bu fırsat ‘yasak’…

Ancak… Yasakların daha da cazip olduğu malum.

Kapalı alanlarda sigara içilmesi yasaklanmış olsa dahi bugüne kadar gittiğim her kapalı alanda sigara içildiğine şahit oldum. Denetimler ya yok, yada hasır altı ediliyor… Marifet sayıyoruz yasakları delmeyi… ‘Kapalı alanlarda neden sigara yasağının delinmesine izin veriyorsunuz?’, gibi bir soru yönettiğim mekan sahipleri ise ‘müşteri istiyor napalım’ gibi pişkin bir tavır sergiliyor…

Ancak; düşündüğümüzde her an elimizde olan zararlı sigaranın azaltılması ya da bırakılması için desteklenen yasağın aslında delinmek için yapıldığını gördüm…

Tiryakiler ‘Yasak çok kapsamlı’ diyerek bir çok yerde yasaklanmasına karşılar ama, sağlık için faydasını bıraktıklarında daha iyi anlayacakları için, bu konunun ucunu açık bırakıyorum…

Sigaranın sağlığa olumsuz etkilerini hepimiz biliyoruz ve ben tekrar tekrar bunu sıralamayacağım.

Kısaca bilmeniz gerekenleri hatırlayalım… Sigara alışkanlığından 60 yaşından önce kurtulma oranı yüzde 50’nin altında. Sigaranın olumsuz etkileri nedeniyle 25-69 yaş grubunda ölen insanlar 20-25 yıl erken ölmekte. Bilimsel araştırmalarla ortaya konan gerçekleri artık sigara şirketleri bile yadsımamakta. Sigara tiryakilerinin, sadece nikotini değil 100’e yakın zararlı maddeyi vücutlarına teneffüs ederek çekmeleri ciddi bir problemdir. Peki, nikotinin eroinden 5 kat alkolden de 15 kat bağımlılık yapan bir madde olduğunu biliyor muydunuz? Ülkemizde, 50 bin akciğer kanseri vakasının % 90 civarı sigara kökenli, 3 milyon kişi sigara kullanımı sebebiyle ne yazık ki kronik akciğer hastası.

Maalesef hepinizin de bildiği gibi sosyal ve ekonomik açıdan da bizi etkileyen sigara tüketimi bu yasak sayesinde giderek azalacak umudum vardı… Azaldı ama, Türk zekası ile yine yasakları delmesini becerdik. Birde bu olayın ekonomik yönü var. Yasağın, ekonomik kazancı da bir hayli büyük. Bir paket sigara fiyatı 2.5 dolar olarak düşünüldüğünde, bir ayda 225 milyon dolar tasarruf ediliyor…

Fena rakam değil. İşte size küçük bir kıyaslama. Bu rakam 50 bin işçinin bir aylık ücretidir… Kısaca kaynak bu denli büyük…

Ve sebepler… Neden içiyoruz?..
Sigarayı azaltmanız için geçmişte içmenize yol açan nedenleri anlamaya çalışın,

Huzursuz musunuz? Öfkeli misiniz? Stresli misiniz? Ve ya zevk mi alıyorsunuz? Neden içiyorsunuz? Önce bu soruları cevaplayın…

Sebepler; Zevk almak. Duygusallık ve bu duygusallıktaki kötü durumu düzeltmek.
Stresle başa çıkmak. İçmek için her zaman neden vardır: mutluluk, neşesizlik, gerginlik vs.
Çevresel faktörler. Alkol ile sigara birlikte alımı. İçme fırsatları maç, parti, tatil, doğum günü vs. vs…
Sigara ile ilgili daha sonra size daha aydınlatıcı bilgiler vermek istiyorum. Çünkü amacım dumansız hava sahasına kendimce katkıda bulunmak…

Halkımızdan da ‘Sağlık için, temiz hava sahası için’ sonsuz destek bekliyoruz…