Sigara diye bir şey!

Bursa Hakimiyet, 21.05.2008, Murat KUTER, muratkuter@bursahakimiyet.com.tr

Önce bugün üzerinde duracağım konunun tarihinde kısa bir gezinti yapalım. Pazartesi gününden beri nerede ise tüm köşe yazarları sigara ilgili yazılar yazıyorlar. Bendeniz de onlardan uzak kalmayayım dedim. İlk cümlede belirttiğim gibi sigaranın tarihine bir göz atalım.
1492'de Amerika kıtasının keşfinden önce yerli halk tedavi ve dini amaçlarla tütün üretimi yapıyordu. Kristof Kolomb, Avrupa'ya döndüğünde yanında bu kıtada daha önce hiç görülmemiş olan tütün tohumları ve yaprakları vardı. Kolomb'un mürettebatından Rodrigo Jerez tütün içerken görüldü ve şeytan tarafından ele geçirildiği iddia edilerek hapis cezasına çarptırıldı...
1535'te Montreal adasına ulaşan Jacques Cartier oradaki yerli halkın kendisine tütün sunmasından sonra günlüğüne vücutlarını, ağızları ve burunları sanki birer bacaymışlar gibi tütene kadar, dumanla dolduruyorlar. Biz de onları taklit ettik, ancak duman biber gibi acıydı ve ağzımızı yaktı diye yazıyordu....
Jean Nicot kısa zamanda Fransa'da tütün içmeyi popüler hale getirdiğinde yıl 1556'ydı. 19. Yüzyıl bilim adamları nikotin olarak tanınan kimyasal maddeye onun adını verdiler.
Avrupa'ya yayılan tütün alışkanlığı, 1565'te ünlü İngiliz şairi Sir Walter Raleigh'nin tütün içmeye başlamasıyla, Ingiltere'de de yayıldı…
İLK YASAKLAR
1610'da ilk yasak geldi. Japonya'da tütün üretimi ve içimi yasaklandı. 1634'te Rus Çarı tütün içimini tüm Rusya'da yasakladı. Tütün içerken yakalananların ceza olarak burnu kesiliyor, suçun tekrarı halinde ölüme mahkum ediliyorlardı. 1676'ta New France kolonisinde sokakta tütün içmek ve tütün taşımak yasaklandı. 1891'de Kanada'nın British Colombia eyaletinde, 15 yaşından küçüklerin tütün içmesi yasaklandı…
1903'te Kanada'da sigaranın yasaklanması için meclise kanun tasarısı verildi.
Yasakların tarihi bu şekilde devam ediyor…
İLK BİLİMSEL ÇALIŞMALAR
Sigaranın zararları konusunda yapılan bilimsel çalışmalar ise kronolojik sıralamayla şöyle gelişiyordu:
1761'de Ingiliz doktor John Hill, Cautions Against the Immodetrate Use of Snuff/Aşırı Enfiye Kullanımına Dikkat isimli ve tarihte bilinen ilk tütün-kanser araştırması olan raporunu yayınlıyordu. 1878'de Kanada'nın Ontorio bölgesinin rahibi Albert Sims The Sin of Tobacco Smoking and Chewing Together With an Effective Cure for These Habbits/Tütün içme ve çiğneme günahı ve bu alışkanlıkları bırakmak için etkili tedavi) isimli kitabını yayınladı. 1889'da Saint John Hastanesi sigaranın zararlarını ve gırtlak kanserine neden oldugunu anlatan bir kitap yayınladı.
1930'da Almanya'nın Köln Üniversitesi bilim adamları sigara ve kanser arasındaki ilişkiyi istatistiksel olarak ortaya çıkardı...
1938'te John Hopkins Üniversitesi doktorlarından Raymond Pearl sigara içenlerin, sigara içmeyenlere oranla daha genç yaşta öldüklerini belirtti.1944'te Amerikan Kanser Derneği, sigaranın sağlığa zararı olabileceğini belirtti. Akciger kanseri ve sigara arasındaki ilişkinin henüz kesinlik kazanmadığını ama gene de dikkatli olunması gerektiği hakkında halkı uyardı.
1947'de Kanadalı doktor Norman Delarue akciğer kanseri hastalarının %90’ının sigara tiryakisi olduğunu gösteren bir araştırma yayınladı....
SİGARANIN ZARARLARI
Sigara dumanında nikotin, katran ve zehirli gazlar bulunmaktadır. Katran maddesinin içerisinde yaklaşık olarak 4000 kimyasal bileşik bulunur. Bu kimyasal bileşiklerin birçoğu da toksiktir yani zehirlidir ve bugün için bu kimyasal bileşiklerden 43 tanesinin kansere yol açtığı bilinmektedir.
Sigaranın dumanında bulunan zehirli gazlar ise nitrojen oksit ve egzoz gazı olarak da bilinen karbon monoksit gazıdır. Özellikle karbon monoksit gazı kanın oksijen taşıma gücünü azaltır. Nikotin ise bağımlılık yapar. Nikotin aslında bir zehirdir. Nikotin yüksek dozda alındığında öldürebilir. Kan basıncını yani tansiyonu ve kalp hızını(nabzı) artırır. Sigara karbon monoksit ile birlikte kalp ve beyin damarlarının hastalanmasına yol açar.
Sigara içenlerin yaklaşık % 25’i sigara nedeniyle yaşamlarının erken bir döneminde ölmektedirler. Yapılan bir araştırmaya göre 1950 - 1975 yılları arasında 10 milyon kişi sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle ölmüştür. 1975 - 2000 yılları arasında ise 50 milyon kişi sigara nedeniyle hayatını kaybetti...
ÜLKEMİZDE YASAK BAŞLADI
Bildiğiniz gibi pazartesi günü 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı ile birlikte yasak da başladı...
Lokanta, kahvehane, kafeterya, oyun salonları ve meyhane gibi bazı istisnalar dışında, tüm kapalı alanlarda pazartesi gününden itibaren sigara içilmesi yasaklandı. Bunlara, sokak hariç, açık alanlar da dahil. Sigara yasağı, gelecek yaz, birçok istisnayı da kapsayarak genişleyecek. Bu yasa, nüfusun üçte birinin sigara içtiği, dünyada en çok sigara içilen 10 ülke arasında yer alan Türkiye'de, yıllardır tartışma konusuydu...
BİRAZ ANI
Çocukluğumdan beri ailemden sigara içmeme konusunda bir uyarı almadım. Bu nedenle de bir sigara tiryakisi değilim. Herhalde sigara içme deselerdi, her çocuk veya genç gibi o konuyu bir kişilik sorunu haline getirip, bir sigara tiryakisi olurdum...
Bu nedenle anne ve babama teşekkür ediyorum. ..
Yarım asrı aştım. Arada bir sigara içtim. Hiç içime çekmedim. Paket bile taşıdığım söylenemez. 1980 öncesi üniversitedeyken şan olsun diye taşıdığımız üçüncüleri saymazsak...
Yetmişli yılların ikinci yarısında, dayım ve Saruhan Ayber'in armağanı olan iki pipom oldu. O zamanlar entel takıldığımızı düşünüyorduk, pipo ile...
Daha sonraları puroya terfi ettim. Onda iki hocam oldu. Rahmetli Aykan Uzoğuz Ağabey ve Ersin Taş'tan adeta puro kültürünü öğrendim...
Evet, siz hala içmek istiyorsanız için...
Amasını biliyorsunuz. Sağır sultan bile duydu...