Kapitalizmin duman altı yüzü

Kapitalizmin duman altı yüzü, Hürriyet, 10.10.2008.10.2008,

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/10085994.asp?yazarid=148&gid=61&sz=5519
Hürriyet, 10.10.2008, Mehmet Y. YILMAZ, mehmetyilmaz@hurriyet.com.tr

AMERİKAN televizyonlarında sigaranın tehlikelerine dikkat çeken bir reklam yayımlanıyor.

Kanserin yarattığı tahribat nedeniyle nefes alabilmesi ve konuşabilmesi için boğazına bir delik açılmış orta yaşlı bir erkeğin görüntüleri var reklamda.

Elinde tuttuğu küçük bir aleti, boğazındaki deliğe yapıştırarak metalik bir sesle sigaranın zararlarının canlı tanığı olduğunu anlatıyor.

Bu reklamı televizyonda izlediğim günün sabahında New York Halk Kütüphanesi'nin Madison Caddesi'ndeki şubesinde (Bilim, sanayi ve iş idaresi kitaplığı) 1930 - 1940'larda gazetelerde yayımlanan sigara reklamları sergileniyor.

Sigara içmeyi teşvik eden, sigaranın yararlarından söz eden reklamlar bunlar. Bir tanesini izlerken dehşete kapıldığımı söylemeliyim: Reklamda kocaman gözleriyle bakan, tombul yanaklı bir bebek fotoğrafı var. Konuşma balonunda şöyle yazılı: Babam her şeyin en iyisini alır, .... gibi.

Bir tanesinde bir diş hekimi, elindeki aynayı sallayarak bilmem ne sigaralarını içmeyi öneriyor.

1946'da yayımlanmış ve o günün gözde doktorlarından birini ameliyathanede gösteren fotoğrafın yer aldığı reklam da Amerika ölçeğinde yapılan araştırmanın sonuçlarını açıklıyor: Doktorların çoğunluğu .... içiyor!

Bir başkasında Noel Baba, boğazınızda tahriş yaratmayan (nasıl oluyorsa?) .... içmenizi öneriyor.

Elinde sigara ile poz veren sporcular, hekimler, tanınmış film oyuncuları ile dolu reklamlar.

Oysa sigaranın zararları daha o yıllardan biliniyordu. Ve o zarar bilindiği halde bu tür reklamlarla, sigaranın sağlığa zararlı olmadığı teması işleniyordu.

Kapitalizmin vahşi yüzünü ortaya koyan, ilginç bir sergiydi.

Benzeri bir sergiyi Türkiye'de yayımlanan reklamlarla açmak ilginç olurdu diye düşündüm.