Sigara lobisinin en büyük müttefiki
Sigara lobisinin en büyük müttefiki medyanın içinde, Gazeteport, 21.04.2009,
Haberturk TV ve haberturk.com sigara lobisine savaş açtı. Haberturk TV’de her Cuma, üstelik “prime time”da yayınlanan “Haberin İçinden” programı, diğer medya organlarının aksine sigara lobisiyle kolkola girmek yerine bu lobinin karşısında durmak gibi sorumlu bir yayıncılık anlayışı gösteriyor.
Geçen Cuma akşamı konuk olarak katıldığım programda da söylediğim gibi medyamız sigara lobisinin karşısında duracağı yerde sanki sigara lobisinin sözcülüğünü üstlenmiş durumda.
Sigara lobisinin sözcülüğünü yapmakta sicili en karanlık olanlar ise bazı gazetelerin ekonomi servisleri.
Gazetelerimizin ekonomi servislerinin bir kısmının, sigara yasaklarının mantığını anlatmak, sigara müptelalığının ekonomiye verdiği zararı, sağlık harcamalarına getirdiği yükü araştırıp yazmak gibi hem külfetli hem de zeka ve kültür gerektiren işlerle uğraşacak hali yok tabii ki.
Sigara şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin kulaklarına fısıldadıklarını yazıya dökmek çok daha kolay ne de olsa.
Bu nedenle de sigaraya karşı bilinç oluşturmaya çalışanlardan esirgedikleri yeri, sigara lobisinin fikirlerine aracı olmak için ayırmaktan gocunmuyorlar.
Sorsanız, ne yapalım sigara üreticileri de yasal şirketler ve onlar da ekonominin bir parçası, diyeceklerdir.
Tabii öyle ya, silah fabrikaları da yasal, ilaç yapımında kullanılmak üzere uyuşturucu üreten şirketler de. Oldu olacak sokakta havaya ateş açmanın verdiği zevk, uyuşturucu içmenin bir özgürlük olduğu konusunda da onlara ayırın çarşaf çarşaf sayfalarınızı.
Dediğim gibi sigarayla savaş konusunda medyada büyük bir gedik var. Ve bu gedik ekonomi servisleriyle de sınırlı değil. Yazı işlerinden, yazarlarına, sayfa editörlerine kadar her yerden maşasını bulmayı başarmış sigara lobisi.
Örneğin sigara yasaklarının uygulanmasında halen çok büyük aksaklıklar var. Taksilerde fosur fosur içiliyor. Hergün trafik polisinin önünden, polisin gözünün içine baka baka sigarasını tüttürerek geçen onlarca taksiciye tanık oluyorum. Daha polisin tek birini çevirdiğine tanık olmadım.
Yasaklar alışveriş merkezlerinin çok azında uygulanıyor. Uygulandığı alışveriş merkezlerinde de yarım uygulanıyor. Şikayet edecek merci bulmak, bulunca da meramını anlayacak birini bulmak olanaksız gibi. Şikayetlerin tümü sonuçsuz kalıyor. Sigara yasağının ihlal edildiği yerleri fotoğraflayarak şikayet etseniz bile sonuç alamıyorsunuz.
Peki bu başıbozukluğun haberleştirildiği tek bir gazete tek bir TV yayını gördünüz mü? Yok! Ama sigara şirketinin müdürü, “Takımım gol atıca sigara içmemi kim engelleyecekmiş şaşarım” diye alenen taraftarları sigara yasağına uymamaya davet eden planlanmış demecini koca puntolarla manşete çekmekten, ünlüleri sigara içerken ki özendirici fotoğrafları taammüden kullanmaktan kaçınmayanlar bol miktarda.
Lobiler de zaten yasanın tam olarak devreye gireceği tarihi erteletmekten çok bu yasağı delmeye çalışıyorlar. Gazetelerdeki sözcülerini de bu yönde etkiliyor, donatıyor, eğitiyorlar. Çok iyi biliyorlar ki, asıl önemli olan yasanın çıkması değil, uygulanmaması.
Yasa uygulamaya girdiğinde, uygulamanın da başarılı olması hayati önem taşıyor. Eğer iyi uygulanırsa, lobicilerin bundan sonra yapabilecekleri pek birşey kalmayacak. Yok eğer orasından burasından delinecek olursa; restoran, bar ve kahvelerde ki uygulaması da tıpkı alışveriş merkezlerindeki, otellerdeki, taksilerdeki uygulamalarında olduğu gibi önce bir miktar sulanacak, sonra da iyice tavsayacak.
Lobi de bu nedenle yasanın yürürlüğe girmesini erteletmekten çok, uygulanmaması için çalışıyor. Yasanın uygulamaya girmesi için lobi yapan restoranlarla, yasayı uygulanmaz hale getirmeyi amaçlayan sigara lobisini birbiriyle karıştırmamak gerek.
Açıkçası, bu yasa ertelenmeden devreye girer ama istisnasız uygulanması için yeterli denetim yapılmaz ve haksız rekabete yol açılırsa, ben de mazlumdan yani yasayı uygulamaya çalışan ama denetleme eksikliğinin yol açtığı haksız rekabetten dolayı başka çaresi olmayanlardan yana olurum. Adalet, hukukun üzerindedir.