New York’ta sigaranın paketi 10 dolar
New York’ta sigaranın paketi 10 dolar, Milliyet, 19.06.2009,
Milliyet, 19.06.2009, Güngör URAS, guras@milliyet.com.tr
New York’ta sigaranın paketi 10 dolara satılıyor. Geçtiğimiz günlerde bir paket sigaradaki vergi 5.26 dolara yükseltildi.
1) Kamu kuruluşları sigara kullanımını sınırlamak için, vergiyi artırarak sigaranın satış fiyatını yükseltmek istiyor.
2) Sigara üzerindeki vergi artırıldıkça daha çok vergi geliri elde ediliyor.
İşte bu nedenle de sigarada fiyat artışı toplum yararına ve de halk sağlığına katkıda bulunacak bir politika olarak kabul ediliyor.
(Amerika’da sigara fiyatları eyaletten eyalete değişiyor. Çünkü her eyalette sigaradan alınan vergi farklı. New York’ta da satıcılar 5.26 dolarlık maktu verginin üzerinde farklı fiyatlar uygulayabiliyor.)
Bizde ise Hükümet, bir paket sigaradan alınan en düşük maktu (sabit/değişmeyen) vergiyi, önceki gün 1.55 TL.den 2.05 TL.ye çıkardı. (New York’ta bu vergi 8.10 TL.)
Türkiye’de yılda 5.4 milyar paket sigara tüketildiğini, paket başına 50 kuruşluk vergi artırımı sayesinde devletin hazinesine her yıl 2.7 milyar TL ek gelir gireceği bildiriliyor.
Bizde sigara ucuz
New York’ta paketi 10 dolara ( 15.48 TL.ye ) satılan bir paket sigara, vergi artırımına rağmen bizde 5.00 TL.ye satılıyor.
Batı ülkelerinde sağlık nedeniyle sigara kullanımını sınırlamaya dönük tedbirler işe yaradı. Kapalı alanlarda, lokantalarda, kahvelerde sigara içimi yasaklandı ve de sigara üzerindeki vergiler artırıldı. Batı ülkelerinde sigara tüketimi azalınca, sigara üreticisi dev kuruluşlar dünyanın geri kalmış bölgelerine yöneldi. Bu bölgelerde ise sigara tüketimi azalmıyor, artıyor.
Türkiye’de de uzun süredir kamu kurum ve kuruluşları ile kapalı yerlerde ve ulaştırma araçlarında sigara yasağı uygulanıyor. Geliniz görünüz ki sigara tüketimi azalmadı.
Uluslararası dev sigara üreticileri “kaçak sigara kullanımı artar” korkusu yayarak devletin vergi artırımı kararlarını engelleyebiliyor.
19 Temmuz’dan itibaren sigara yasağının kapsamı genişleyecek. Lokanta, kahvehane, kafeterya, birahane gibi işletmelerde de tütün ve tütün mamullerinin kullanımı yasaklanıyor.
Duman zehirliyor, öldürüyor
Böyle bir şey olur mu? Olur. Mümkün müdür? Mümkündür. Gidenler gözleriyle görmüştür. Gitmeyenler filmlerden izlemiştir. Avrupa’da başta İtalya olmak üzere, Fransa, Almanya, İngiltere, Yunanistan, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde kahvelerde, lokantalarda sigara dumanından göz gözü göremez, kadın erkek herkesin dudağında bir sigara bulunurdu. Günümüzde bu tür yerlerde tek bir kişi sigara içemiyor. Kahvelerin, lokantaların, eğlence yerlerinin müşterileri azaldı mı? Hayır, azalmadı. Müşteriler sigara içmeden bu yerlere gitmeyi öğrendi.
Bizde de böyle olacak. Ama (1) Bazılarına ayrıcalık tanınarak haksız imkânı yaratılmamalı. (2) Denetim “sıfır müsamaha” ile sürdürülmeli. (3) İşletmelerin sahipleri de yasak uygulamasından sorumlu tutulmalı. (İtalya’da bir kahve veya lokantada bir müşteri sigara içer ise, müşteri ceza görüyor ama işletme sahibi 2 bin euro ceza ödüyor. Bu nedenle hiçbir işletme, müşterilerinin sigara içmesine göz yumamıyor.)
1) Kamu kuruluşları sigara kullanımını sınırlamak için, vergiyi artırarak sigaranın satış fiyatını yükseltmek istiyor.
2) Sigara üzerindeki vergi artırıldıkça daha çok vergi geliri elde ediliyor.
İşte bu nedenle de sigarada fiyat artışı toplum yararına ve de halk sağlığına katkıda bulunacak bir politika olarak kabul ediliyor.
(Amerika’da sigara fiyatları eyaletten eyalete değişiyor. Çünkü her eyalette sigaradan alınan vergi farklı. New York’ta da satıcılar 5.26 dolarlık maktu verginin üzerinde farklı fiyatlar uygulayabiliyor.)
Bizde ise Hükümet, bir paket sigaradan alınan en düşük maktu (sabit/değişmeyen) vergiyi, önceki gün 1.55 TL.den 2.05 TL.ye çıkardı. (New York’ta bu vergi 8.10 TL.)
Türkiye’de yılda 5.4 milyar paket sigara tüketildiğini, paket başına 50 kuruşluk vergi artırımı sayesinde devletin hazinesine her yıl 2.7 milyar TL ek gelir gireceği bildiriliyor.
Bizde sigara ucuz
New York’ta paketi 10 dolara ( 15.48 TL.ye ) satılan bir paket sigara, vergi artırımına rağmen bizde 5.00 TL.ye satılıyor.
Batı ülkelerinde sağlık nedeniyle sigara kullanımını sınırlamaya dönük tedbirler işe yaradı. Kapalı alanlarda, lokantalarda, kahvelerde sigara içimi yasaklandı ve de sigara üzerindeki vergiler artırıldı. Batı ülkelerinde sigara tüketimi azalınca, sigara üreticisi dev kuruluşlar dünyanın geri kalmış bölgelerine yöneldi. Bu bölgelerde ise sigara tüketimi azalmıyor, artıyor.
Türkiye’de de uzun süredir kamu kurum ve kuruluşları ile kapalı yerlerde ve ulaştırma araçlarında sigara yasağı uygulanıyor. Geliniz görünüz ki sigara tüketimi azalmadı.
Uluslararası dev sigara üreticileri “kaçak sigara kullanımı artar” korkusu yayarak devletin vergi artırımı kararlarını engelleyebiliyor.
19 Temmuz’dan itibaren sigara yasağının kapsamı genişleyecek. Lokanta, kahvehane, kafeterya, birahane gibi işletmelerde de tütün ve tütün mamullerinin kullanımı yasaklanıyor.
Duman zehirliyor, öldürüyor
Böyle bir şey olur mu? Olur. Mümkün müdür? Mümkündür. Gidenler gözleriyle görmüştür. Gitmeyenler filmlerden izlemiştir. Avrupa’da başta İtalya olmak üzere, Fransa, Almanya, İngiltere, Yunanistan, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde kahvelerde, lokantalarda sigara dumanından göz gözü göremez, kadın erkek herkesin dudağında bir sigara bulunurdu. Günümüzde bu tür yerlerde tek bir kişi sigara içemiyor. Kahvelerin, lokantaların, eğlence yerlerinin müşterileri azaldı mı? Hayır, azalmadı. Müşteriler sigara içmeden bu yerlere gitmeyi öğrendi.
Bizde de böyle olacak. Ama (1) Bazılarına ayrıcalık tanınarak haksız imkânı yaratılmamalı. (2) Denetim “sıfır müsamaha” ile sürdürülmeli. (3) İşletmelerin sahipleri de yasak uygulamasından sorumlu tutulmalı. (İtalya’da bir kahve veya lokantada bir müşteri sigara içer ise, müşteri ceza görüyor ama işletme sahibi 2 bin euro ceza ödüyor. Bu nedenle hiçbir işletme, müşterilerinin sigara içmesine göz yumamıyor.)