Sigara üreticilerinden kâr vergisi..

Sigara üreticilerinden kâr vergisi sağlığa ilaç olmaz mı?Vatan, 11.09.2009,

http://haber.gazetevatan.com/haberdetay.asp?tarih=11.09.2009&Newsid=258659&Categoryid=4&wid=153
Vatan, 11.09.2009, Aydın AYAYDIN, aayaydin@gazetevatan.com

Hatırlar mısınız bilmem...
Petrolün varil fiyatının 150 dolara dayandığı günlerde petrol şirketlerinin kârları üzerinden dünyanın gelişmiş ülkelerinde bir tartışma yürütülüyordu. Petrol fiyatlarındaki inanılmaz artış yüzünden elde edilen kârlardan devletlerin ek vergi alması konusu masaya yatırılmıştı. ABD başkanlık seçimlerinden tutun da Fransa’daki politikacılara kadar herkes bu konuda fikir yürütüyordu.. Yani şirketlerin sadece emtia fiyatları yükseldiği için elde ettiği yüksek kârlardan devlete kaynak aktarılması isteniyordu...

***

Bu konu da nerden çıktı diyeceksiniz...

Gelin aynı tartışmayı Türkiye’nin sağlık harcamaları için biz yapalım... Sağlık ve ilaç harcamaları yüzünden bütçe rakamları çok kötü etkilenmiş durumda... 2002 yılında 10 milyar TL seviyesinde olan kamu sağlık harcamalarının bu yıl 36 milyar TL’yi aşması bekleniyor... Bu rakamın yaklaşık 20 milyar TL’lik kısmını tedavi giderleri oluştururken 15-16 milyar TL’lik tutarı da ilaç gideri...

Tam da bu noktada ABD’lilerin veya Avrupa kamuoyunun petrol için gündeme getirdiği kâr vergisinin bir benzerini de biz de tartışsak fena mı olur... Tedavisi milyarlarca TL’lik faturaya neden olan hastalıkların ne kadarı sigara kaynaklı acaba? Neden sigara şirketlerinin sağlık sistemine ek kaynak aktarmasını tartışmıyoruz?.. Bu noktaya neden mi geliyorum... Petrolcüler için neden geliniyorsa aynı noktadan... Sektörün en büyük oyuncularının üretim, satış ve kârını ele alalım. Sektörde sadece bir şirketin yıllık net kârı 2008’de 700 milyon TL’den fazla... Bu sadece bilanço rakamı; isim hakkı veya marka hakkı gibi ödemelerle yurt dışına ödenen miktarlardan sonra geriye kalan tutar bu... Bir de sektörün diğer şirketlerini düşünürseniz bu rakamın birkaç katına çıkacağını tahmin etmek için uzman olmaya gerek yok..
***

Sigara satan bu şirketlerin neden olduğu rahatsızlıkların hem tedavisi, hem ilaçları için milyarlarca TL’yi bizler ödemek zorunda mıyız? Madem sağlığa zararlı bir ürün satılıyor.. Devletin üstlendiği sağlık giderlerine neden bu şirketler da katılmasın? ABD, Fransa petrol için bunu konuşuyorken biz neden sigara için konuşmayalım...

İşin ilaç tarafını da unutmayalım... Hükümetin bu çevrelere ültimatom vermesine, uyarmasına hiç gerek yok... Madem devletin yaptığı ödemelerle sektör bu kadar büyüyor, bütçe bozulurken sigara ve ilaç sektörünün kârı katlanırken, bu sektörlerin bütçeye katkıda bulunmalarını beklemek devletin en büyük hakkı değil mi?

Amaç elbette ticari kârları tartışmak değil. Sadece sistemin bozulmasını engellemek için bu sistemden faydalananların katkısından bahsediyorum. Dünyada finans krizi yaşanırken Türkiye’nin de tüm zorluklara, ayakta kalmaya çalışan bütçesi bu desteği hak etmiyor mu? Dumansız hava sahaları yaratıyoruz yaratmasına ama bugüne kadar bu dumandan etkilenenlerin sağlık maliyetini, buna neden olanlar kısmen de olsa karşılasa en azından kademeli olarak yıllar içinde karşılasa fena mı olur?..