Sigara serbestisi hukuk yoluyla genişleyebilir mi?

Geçen yazımda (AKŞAM, 22 Haziran) Danıştay 10. Dairesi'nin tüm kamuya açık yerlerde sigara yasağı getiren kanun hükmünü kahvehaneler yönünden 'ölçüsüz' bularak Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) götürmesini eleştirmiştim. Bu yasağın ölçüsüz olmadığını ve yasağın sadece kahvehaneler yönünden kalkmasının eşitliğe aykırı olacağını savunmuştum.

 Aramızdaki hukuka binaen, Danıştay 10. Dairesi Başkanı Sayın Mehmet Ünlüçay aradı. AYM'ye sadece kahvehaneler yönünden gitmelerinin nedeninin, somut davayı Kahvehaneciler Odası'nın açması nedeniyle, teknik hukuki zorunluluk olduğunu belirtti. Daire olarak yerleşik içtihatlarının, kişi özgürlüklerini kısıtlayan her türlü genel yasaklamanın ölçülülük yönünden denetlenmesi yönünde olduğunu hatırlattı. Ayrıca bu kararı verirken, genel sigara yasağını anayasaya aykırı bulan Alman Anayasa Mahkemesi kararı gibi emsal içtihadı da incelediklerini söyledi.

Bence ülkenin en örnek alınacak yargıçlarından olan Sayın Başkan'a, kamuoyunu aydınlatan bu nazik bilgilendirme için teşekkür ederim.

Başkanın bu yönde bir ifadesi olmadı. Ama benim çıkardığım sonuç, sigara yasağı genelgesine karşı restoranlar, barlar, pastaneler de Danıştay'a dava açarsa, yasak bunlar yönünden de AYM'ye taşınacak. Eğer AYM de bu konuda Danıştay gibi düşünürse, tüm kamuya açık yerlerdeki genel sigara yasağı son bulacak.

Radikal bir sigara karşıtı olarak bu konuda objektif olamayabilirim. Ama kamuya açık yerlerde genel sigara yasağı öngörülmesinin 'ölçüsüz' olmadığı kanısındayım.

Ülkemizde sigara kullanımı gerçekten de toplum sağlığını 'salgın' boyutunda tehdit eder hale gelmiş durumda. Kişi başına düşen sigara tüketiminde dünyada ilk ondayız.

Yasama organının toplum sağlığını korumak adına en etkili yolun bu olduğunu takdir ederek böyle bir genel yasak koyması bana göre anayasaya aykırı değil. Aynı mantıkla, esrar içilmesine ilişkin genel yasağı da anayasaya aykırı bulmak gerekmeyecek mi? Bazen içinden çıkılmaz noktalara gelmiş büyük sorunları çözmek için radikal yasaklar gerekebilir. Büyük İskender'in çözülemeyen kördüğümü bir kılıç darbesiyle halletmesi gibi...

Hazır bu sigara yasağı toplumda kanıksanmaya başlamışken ve sigara tüketimi kayda değer biçimde azalmışken, bu konuda tekrar geriye gidilme ihtimali doğması çok talihsiz oldu bence.

Danıştay'ın (en azından 10. Dairesi'nin) kişi özgürlüklerini kısıtlayan genel yasakların ölçülü olmasına yönelik genel hassasiyeti ise takdire değer ayrı bir olgu.