Dumansız hava sahası

 

Haftaya sigara yazısıyla başlamış, sigara lobisinden söz etmiş ve sigara yasağı sürmeli demiştik. (19 Temmuz-Pazartesi)
Hayli destek geldi.
Örneğin sayın okuyucumuz Ayhan Gül'ün mesajı:
Sigara içen biri olarak, sigara yasağını sonuna kadar destekliyorum... İçene saygı ise, içmeyene de saygı olmalı.
Örneğin sayın Reha Muhtar'ın VATAN'daki yazısı. (20 Temmuz)
Muhtar destekle kalmamış, yazımızı köşesine de almış.

***

Parlamento sigara yasağı kanunu ile tarih yazmıştır.
Bu yasak Anayasa Mahkemesi'nde didiklenmemeli, orasından burasından delinmemeli ve Türk parlamentosu sigara lobileri karşısında ezilmemelidir.
Dumansız hava sahası diyoruz.
Ve haftayı yine sigara yazısıyla bitiriyoruz.

Köksal Toptan'ın Adalet Komisyonu Başkanı, Prof. Cevdet Erdöl'ün de Sağlık Komisyonu Başkanı olarak, sigara yasağı kanununun çıkmasında emekleri büyük.
Prof. Erdöl şimdi kitap yazıyor.
Konusu sigara.
Osmanlı'nın Meclisi'nden başlıyor, günümüzün Meclis'ine kadar sigara ile ilgili gelişmeleri kitaplaştırıyor.

***

Prof. Erdöl'ün kitabına bir katkıda bulunalım.
Cumhuriyet'i ilan eden Meclis'te çok kişi fosur fosur sigara içiyor.
Hem de Genel Kurul salonunda.
Başkanlığa bir önerge veriliyor:
- Hiç olmazsa toplantı salonunda içilmesin.
Ama dinleyen kim?

 

Gençler bilmez, anne babalar bilir mi, o da şüpheli.
Bilse bilse dedeler falan bilebilir.
Meclis toplanmış.
Bir kanun yapmış:
- Doktor, hastanede yatan hastanın sigara içmesine rapor yazarak izin verebilir.
Kanunun çıkış tarihi 1934.
Bu kanunun 2007'ye kadar yürürlükte kaldığını biliyor muydunuz?
Belki uygulanır hali falan kalmamıştı ama... Daha üç yıl öncesine kadar bu kanun vardı.
Komedi gibi mi dediniz?
Evet, aynen öyle.

Meclis sigara yasağı kanunu için çalışırken.
Sigara lobisi Meclis'e geldi.
Hayırlı bir iş için. Dediler ki:
Bazı konularda sponsorluk yapalım... Örneğin tarihi bir bina restore mi edilecek, kaynak sağlayalım.
Tabii boy boy afişler.
Sigara şirketlerinin örtülü reklamları.

Meclis hayır dedi.
Ve lobilere bir başka hayır işi önerdi:
- Hastanelere röntgen cihazı, tomografi cihazı falan alın... Üzerine sizin tarafınızdan alındığına dair plaket çakın.
Ama bu öneri lobilerin hoşuna gitmedi.
Sigara illetinden hastanelik olan insana, röntgen cihazı üzerinden sigara reklamı mümkün mü?

***

Hikâyeyi özetleyerek anlattık.
Ayrıntı isteyen Köksal Toptan'a veya Prof. Cevdet Erdöl'e sorsun... Öyle çok, öyle renkli hikâye var ki.

 

Yine ancak dedelerin anımsayacağı bir hikâye...
Kanunun çıkış tarihi 1935.
Özeti:
- Komutan, askerin günlük ihtiyaçlarına, 10 gram tütün veya 10 adet sigara ekleyebilir.

Bu kanun 1954'te değişti.
Yeni kanunun özeti:
- Sigara içsin içmesin bütün askerlerin günde 10 adet sigara hakkı vardır.
İsteyen içer. İsteyen memlekete yollar.
Bu kanun da 1981'de kaldırıldı.

Diyeceğimiz o ki biz insanımızı sigara içmeye kanunla alıştırdık... Genç yaşta... Askerde.

Kapalı yerde sigara içme yasağı var, onun için kimse kahveye gitmiyor... Yalaaan!..
Kayıtlı 84 bin kahvehane var... Sigara yasağı ile hepsi de göçtü... Yalaaan!..
Ama bir şey var ki işte o doğru.
Belediye encümenleri sigara yasağı konusunda hayli vurdumduymaz.
Belediyeye ihbar geliyor.
Belediyelerin cezayı uygulama oranı yüzde 15.
Nedeni seçmen, delege, eş, dost, ahbap, çavuş ilişkisi.