Genel istek üzerine.

 

Sayın okurlarımızdan gelen isteğin haddi hesabı yok.
Yaz... Devam et diyen diyene.
Hürriyet'ten Cengiz Semercioğlu merakla okudum iki gün boyunca Yavuz Donat'ı diyor.
Ve ekliyor:
- Merakımı gidermek için okudum, daha fazla merak içinde kaldım.
Konu uluslararası sigara lobisinin Türkiye'deki faaliyetleri.
ABD sigara sektörünün 11 milyon iç yazışması mahkeme kararıyla San Fransisco Üniversitesi Kütüphanesi'nde.
Bunun 50 bini Türkiye ile ilgili yazışmalar.
Biz bir tutamından bahsettik. (26-27 Ekim)

***

Biz asıl siyasetin, bürokrasinin... Geçmişte sigara lobisi ile al takke ver külah ilişkiler içinde olanların ne tepki vereceğini bekledik.
Köksal Toptan dışında... Daha bir iki büyük isim dışında her şeyin ortaya dökülmesini isteyeni görmedik.

***

Yazalım yazmasına da...
50 bin belgenin hangi birini yazalım.
Dizi film yapılsın dememiz bundan.

ABD sigara sektörü... İç yazışma... Tarih 1989.
Yazışmada deniliyor ki:
THY, uçaklarda sigara yasağı kararı aldı.
28 EKİM 1989'da bu kararı geri çektirdik.
THY hakkında bir yerlerde iyi havayoludur gibi yazılar yazdıralım... Olayı dengeleyelim.

THY'de yeniden sigara yasağı konuldu...
Ama yıllar sonra.

Meclis Başkanı iken kapalı alanda sigara yasağı konusunda, aslanlar gibi uğraş veren Sayın Köksal Toptan.
Yazılarımızı okuyup Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi'ni arayan değerli hukukçu Sayın Turgut Kazan.
Sayın okurlarımız... Sadece birini yazalım... Sayın Zeki Çınar.
Ve Cengiz Semercioğlu kardeşim.
50 bin iç yazışmanın içinden tek başımıza nasıl çıkalım?
Boşuna demiyoruz...
İsteyen gazete dizi yapsın.
İsteyen TV'ci, sinemacı da film.

Sene 1992...
Hacettepe Üniversitesi'nde uluslararası bir toplantı yapılıyor.
Konu İç Ortam Hava Kirlenmesi.
Yabancı profesörler konuşuyorlar.
Boya, badana kokusunun... ocak gazının zararlarını anlatıyorlar.
Yabancı Hocalar'a göre:
- Sigara sağlığa zararlı değil...Sadece göz yakar... Hepsi o kadar.

ABD'deki iç yazışmalarda Türkiye'ye gelen profesörlere ödenen paraların makbuzları bile var.

Sene 1991... Meclis'e sigara reklamının yasaklanması konusu gelmiş.
İş Adalet Komisyonu'na intikal etmiş. Ve ABD'deki lobi hemen bir eylem planı yapmış:
Komisyon Başkanı ile görüşülmesine...
Milli Eğitim Bakanlığı'nın da devreye sokulmasına...
Milli Eğitim'in bu olayla ilgisi ne?
Eylem planında deniliyor ki:
- Türk Milli Eğitimi'nin paraya ihtiyacı var... Milli Eğitim'e yardım edelim... Karşılığında sigara reklamına yasak gelmesini önleyelim.
Sonuç mu dediniz?
Konu Komisyon'da uzun süre uyutulmuş.

ABD sigara lobisinin iç yazışmalarından biri:
Türkler, Ermeni Karar Tasarısı konusunda çok duyarlı.
Damadı Türk olan ABD'li bir senatör var... Onunla konuşalım.
Biz Türkiye'de sigara fabrikası kurup, işleri yoluna koyana kadar, Ermeni Karar Tasarısı'nı geciktirelim.

Bir başka iç yazışma:
Türkiye ile ilgili olarak detaylı bir eylem planı hazırlayalım.
Uluslararası bir birlik kurulsun... İlk başkanı da bizden olsun. (22 Eylül 1989)
Ucuz fiyat politikası için yabancı sigara üzerindeki verginin düşmesi lazım... Maliye Müsteşarı ile görüşüldü, tamam yanıtı alındı.