Sigara yasaklarında fiyasko riski

 

Önce peşinen söyleyeyim. Daha önce de yazdığım gibi, sigara dumansız ortamlarda yaşama özgürlüğü getiren yasa, AK Parti iktidarının Türkiye'ye yaptığı en büyük iyiliklerden biri. Öte yandan bu yasayı uygulamakta gösterdiği kararlılık, yasayı çıkartmak için gösterdiği kararlılığın yanında solda sıfır kalıyor.

Halka açık kapalı alanları içtiği sigara ile kirletme ve burada bulunan başka insanlara zarar verme yasağı ne yazık ki layıkıyla uygulanmıyor. Evet, birkaç yerde gerçekten tuttu yasa. Özellikle havalimanları, terminaller, büyük alışveriş merkezlerinde yasaya uyum yüksek oranda.

Öte yandan kaliteli restoranlar dışındaki lokantalarda, özellikle de kahvehanelerde, meyhanelerde, gece kulüplerinde, orta ve küçük büyüklükteki işyerlerinde yasa kesinlikle uygulanmıyor, denetim yapılmıyor, ceza kesilmiyor.

Büyük holding binalarında bile dumansız ortamda yaşama özgürlüğü sadece ortak alanlar için geçerli. Odalarını babalarının malı gibi gören yöneticiler, patronlar sigaralarını, hatta purolarını tüttürmeye devam ediyorlar. Toplantı için yanlarına çağırdıkları çalışanlarını, misafirlerini dumanaltı odalarında misafir etmekte beis görmüyorlar.

Hele taksilerde kimsenin uyduğu yok yasağa. Taksi şoförleri müşterilere sigara içmeleri için izin veriyorlar. Zaten kendileri de fosur fosur sigara içiyorlar. İçtikleri sigarayı, otomobillerine müşteri aldıklarında bile atmaya lüzum görmeyecek kadar işi yüzsüzlüğe vurmuş durumdalar.

Sigara yasaklarının denetimi ve ceza kesme yetkisi geçenlerde belediyelerden alınıp, mülki amirlere devredildi. Cengiz Semercioğlu bunu olumlu bir gelişme olarak gördüğünü belirterek, belediyelerin tanıdık mekanlara iltimas geçtiğini, görmezden geldiğini, göstermelik cezalarla yetindiğini; ceza kesme yetkisinin mülki amirlere verilmesiyle yasakların daha ciddi uygulanacağını yazdı.

Emin misin Sevgili Cengiz? Bence iyice tavsayacak yasakların uygulanması. Taksilere ceza kesme yetkisi poliste. Taksiciler ellerindeki sigarayı tüttüre tüttüre, dumanını neredeyse polisin yüzüne üfleye üfleye geçiyorlar trafik polislerinin yanından. Tek bir trafik polisine tanık oldun mu taksicilere ceza kesen.

Hadi bunu geçtim, içi dumanaltı olmuş polis otolarını hiç mi görmedin. Yasağa kendi uymayan, taksicilerin adeta kendileriyle alay etmesine göz yuman emniyet güçleri mi daha iyi denetleyecekler mekanları. Ben hiç sanmıyorum.

Oray Eğin dün sigara yasağına uymayan dumanaltı mekanları yazdı ve Mustafa Sarıgül'e, İsmail Ünal'a, Ahmet Misbah Demircan'a bu işe ne diyorsunuz diye sordu. Cevap aldı mı, ceza kesildi mi sanmıyorum ama denetim valiliğe, Emniyet'e geçse de değişen bir şeyin olmayacağını tahmin ediyorum. Bir şeylerin değişebilmesi için önce hükümetin kararlı olması lazım.

Havayollarına sigara cezası kesilmeli
Sigara dumansız kapalı ortamlarda yaşama özgürlüğü getiren çağdaş sigara yasasının çıkmasında Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi ile Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı'nın çok emeği vardır. Prof. Dağlı yasanın uygulanmasındaki sıkıntıların Sağlık Bakanlığı'nın da dikkatini çektiğini ve gerekli önlemlerin alınması için hazırlıklar yapıldığını söyledi. Komite olarak da bu konuda bir sunum hazırlıyorlarmış.

Sunumda bence mutlaka uçaklardaki duruma da değinilmeli. Ata uçağına binen gazeteci arkadaşlarım, uçakta zaman zaman sigara kokusu aldıklarını, bu nedenle tuvalette gizlice sigara içildiğinden şüphe ettiklerini söylüyorlar.

Bence tuvalette de gizlice sigara içiliyor olabilir ama sigara kokusunun kokpitten gelme olasılığı daha yüksek. Uğur Cebeci'nin 21 Kasım tarihli Hürriyet Pazar'daki yazısından da görebileceğimiz üzere, havayolu şirketleri kokpitte sigara içme yasağını olabildiğince gevşek tutuyorlar. Pilotlar, yasa açıkça onlar için de sigara içmeyi yasaklamasına rağmen, kokpitin gözden uzak ortamında sigara tellendirmeden duramıyorlar. Kimsenin denetlediği de yok. Aynı durum Ata uçağı için de geçerli.

Kokpitte ve tuvalette sigara içilmesine engel olmak başta THY olmak üzere tüm havayolu şirketlerinin sorumluluğunda oysa. Bunu denetlemelerinin basit yolu da var üstelik. Kokpite ve tuvaletlere duman dedektörleri yerleştirmeleri ve sigara yasağına uymayan pilotları ile yolcularına ceza kesilmesini sağlamaları yeterli. Bu basit önlemi almayan havayolları, sigara yasağından işyeri sahibini sorumlu tutan ve sorumluluk alanlarında sigara içilmesini önlemekte kusurları olanlara içenden daha büyük cezai yaptırımlar getiren yasaya muhalefet etmiş oluyorlar. Önlem almadıkları her bir uçak için, önlem almadıkları her gün başına ceza almaları gerekiyor.
Bu cezaları kesmediği için İçişleri Bakanlığı da sorumlu.
Uçaklardaki durumun Sigara ve Sağlık Komitesi'nin raporuna girmesini öneririm.